Đề xuất nhiều giải pháp nhằm đáp ứng yêu cầu tìm kiếm cứu nạn trên biển trong tình hình mới

Trải qua gần 30 năm trưởng thành, phát triển, với mục tiêu “Tàu là nhà, biển cả là quê hương”, “Tính mạng con người là trên hết” Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải Việt Nam trở thành điểm tựa cho ngư dân, đồng hành cùng ngư dân và bạn bè thuyền viên quốc tế, giúp ngư dân - những người mưu sinh bám biển vượt qua những sự cố, tai nạn thảm khốc trên biển.

Giai đoạn 2020-2025, phối hợp tham gia cứu và hỗ trợ 5.237 người, 311 phương tiện

Lực lượng tìm kiếm, cứu nạn hàng hải Việt Nam cứu và hỗ trợ thuyền viên tàu Công Thành 07 bị chìm trên vùng biển Hà Tĩnh ngày 25/5/2025

Trung tâm Phối hợp tìm kiếm, cứu nạn hàng hải Việt Nam là đơn vị sự nghiệp nhân đạo trực thuộc Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam với chức năng chính là: chủ trì phối hợp hoạt động tìm kiếm, cứu nạn trên vùng biển Việt Nam, trừ vùng nước cảng biển, thủy nội địa, vùng cấm và vùng hạn chế trên biển; tiếp nhận, xử lý và truyền phát thông tin an ninh hàng hải theo quy định của pháp luật Việt Nam, Bộ Luật Quốc tế về an ninh tàu biển và bến cảng và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Trải qua gần 30 năm trưởng thành, phát triển, với mục tiêu “Tàu là nhà, biển cả là quê hương”, “Tính mạng con người là trên hết” Trung tâm trở thành điểm tựa cho ngư dân, đồng hành cùng ngư dân và bạn bè thuyền viên quốc tế, giúp ngư dân - những người mưu sinh bám biển vượt qua những sự cố, tai nạn thảm khốc trên biển; đã làm chủ trong hoạt động tìm kiếm, cứu nạn toàn bộ vùng biển trách nhiệm tìm kiếm cứu nạn trên biển Việt Nam trong đó có vùng biển Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam.

Trong giai đoạn 2020-2025 (tính từ 01/01/2020 đến 01/9/2025), tổng cộng đã có 47 cơn bão và 21 cơn áp thấp nhiệt đới đi vào khu vực Biển Đông, trong đó có 27 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta, Trung tâm đã thu nhận thông tin báo nạn của 2.090 vụ việc, phối hợp tham gia cứu và hỗ trợ 5.237 người và 311 phương tiện, trong đó có 726 người nước ngoài và 11 tàu, thuyền nước ngoài.

Trung tâm đã thực hiện tốt nhiệm vụ cơ quan đầu mối quốc gia về tìm kiếm cứu nạn với các nước ASEAN; triển khai thực hiện công ước quốc tế về tìm kiếm, cứu nạn SAR79, thỏa thuận hợp tác về tìm kiếm, cứu nạn với Trung Quốc, Philippines.

Trong hoạt động thu nhận và xử lý thông tin tìm kiếm, cứu nạn trên biển, Trung tâm đã phối kết hợp tốt với các quốc gia trong khu vực và trên toàn thế giới để chuyển giao thông tin báo nạn cho nhau, đồng thời phối hợp trong việc tổ chức các hoạt động ứng cứu người, phương tiện bị nạn khi có sự cố, tai nạn xảy ra trên vùng biển trách nhiệm của mình, đảm bảo thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra.

Để đạt được kết quả trên, Đảng ủy, tập thể lãnh đạo Trung tâm đã quyết liệt chỉ đạo viên chức, thuyền viên không ngừng nỗ lực phấn đấu, với tinh thần truyền thống đoàn kết, tương thân, tương ái, tập trung chú trọng nâng cao chất lượng nguồn lực hiện có, nhiều giải pháp đã được triển khai, tập trung vào các lĩnh vực chính: Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; Hiện đại hóa trang thiết bị và công nghệ; Nâng cao năng lực chuyên môn của nhân sự; Hoàn thiện cơ chế phối hợp và hợp tác quốc tế.

Nâng cao năng lực để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới

Tàu tìm kiếm, cứu nạn SAR 631

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, thiên tai và các sự cố hàng hải ngày càng diễn biến phức tạp, không theo quy luật truyền thống, với vai trò là đơn vị chủ lực trong lĩnh vực này không ngừng đổi mới, nâng cao năng lực để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, ngày càng chính quy và chuyên nghiệp, trong thời gian tới, Trung tâm Phối hợp tìm kiếm, cứu nạn hàng hải Việt Nam tiếp tục đặt ra các mục tiêu và đề xuất một số giải pháp sau:

Một là tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, trang bị kiến thức pháp luật, kỹ năng xử lý tình huống khẩn cấp, hiểu biết về các phương thức liên lạc, phối hợp cứu nạn, góp phần giảm thiểu rủi ro về người và tài sản, đảm bảo an toàn, an ninh hàng hải, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cho các đối tượng, từng bước hướng tới phát triển kinh tế biển bền vững, đảm bảo an toàn hàng hải và nâng cao năng lực tự bảo vệ cho ngư dân trong quá trình vươn khơi bám biển.

Hai là hoàn thiện pháp lý và cơ chế phối hợp. Trung tâm tổ chức rà soát, đề xuất sửa đổi, xây dựng hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động TKCN hàng hải phù hợp với các công ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; xây dựng quy chế phối hợp giữa Vietnam MRCC với các cơ quan, địa phương, các lực lượng khác tránh chồng chéo, đảm bảo thông tin được trao đổi thông suốt và hành động được thực hiện kịp thời.

Lực lượng tìm kiếm, cứu nạn hàng hải Việt Nam cứu 4 ngư dân Việt Nam bị nạn trên vùng biển trách nhiệm giáp ranh giữa Việt Nam và Malaysia, ngày 19/7/2023

Ba là đào tạo, đào tạo lại về chuyên môn, nghiệp vụ trong và ngoài nước. Tiếp tục tổ chức các khóa huấn luyện chuyên ngành cho viên chức, tăng cường trao đổi kinh nghiệm với các Trung tâm TKCNHH (MRCC) của các quốc gia tiên tiến trong đó chú trọng tập trung vào các kỹ năng như điều hành, xử lý thông tin, ứng phó sự cố trên biển, tiếp cận các quy trình, công nghệ và phương pháp phối hợp hiệu quả, đồng thời nâng cao vị thế trên trường quốc tế

Bốn là đầu tư trang thiết bị, phương tiện hiện đại. Đầu tư trang thiết bị và bổ sung các phương tiện tìm kiếm cứu nạn chuyên dụng đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế, có khả năng hoạt động trong điều kiện thời tiết phức tạp và phạm vi rộng như:  tàu cao tốc, máy bay, trực thăng cứu hộ.

Tăng cường áp dụng mô hình chuyển đổi số, thiết lập một cơ sở dữ liệu số hóa về các tàu thuyền, ngư dân, các khu vực rủi ro và các nguồn lực cứu nạn (tàu thuyền, máy bay của các lực lượng khác). trong thực hiện nhiệm vụ để đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Năm là tăng cường hợp tác quốc tế. Tiếp tục tăng cường hợp tác quốc tế, ký kết, trao đổi kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ với các tổ chức TKCN tiên tiến, thực hiện hiệu quả các thỏa thuận hợp tác song phương, đa phương với các nước láng giềng để xử lý nhanh sự cố tại khu vực biển lân cận, thông qua trao đổi kinh nghiệm và diễn tập chung với các nước ASEAN về tổ chức các khóa đào tạo, huấn luyện. Kêu gọi các nguồn viện trợ không hoàn lại (nguồn vốn ODA) từ các nước để đầu tư trang thiết bị, phương tiện chuyên dùng phục vụ hoạt động tìm kiếm cứu nạn hàng hải.

Các giải pháp trên cần được triển khai đồng bộ, có lộ trình rõ ràng và cần nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ và các Bộ ngành, đặc biệt là Bộ Xây dựng và Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam để Trung tâm Phối hợp tìm kiếm, cứu nạn hàng hải Việt Nam phát triển hơn nữa, trở thành một tổ chức chính quy, chuyên nghiệp, đáp ứng tốt hơn yêu cầu bảo vệ sinh mạng và tài sản của con người trên biển, góp phần khẳng định chủ quyền và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Bình Minh

Nguồn: Tạp chí Xây dựng